سیستم استارت خودرو به عنوان یک سیستم مهم و حیاتی در خودرو شناخته می‌شود. این سیستم وظیفه دارد تا پیشرانه را برای روشن شدن اتومبیل به گردش در آورد. سیستم استارت در حقیقت زیرمجموعه سیستم برق خودرو بوده و مدلی پیشرفته‌تر از هندل‌های وسایل نقلیه قدیمی به شمار می‌رود. با کمک استارت، انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی تبدیل شده و خودرو آماده حرکت می‌شود. اگر درباره کار استارت در اتومبیل کنجکاو هستید، این مطلب مختص به شما است؛ چرا که در آن به بررسی سیستم استارت خودرو و عملکرد آن می‌پردازیم.
کار استارت خودرو چیست؟
استارت خودرو، در حقیقت یک موتور الکتریکی است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند. تنها با کمک این قطعه می‌توان خودرو را روشن کرده و از آن استفاده کرد. در روند استارت خوردن اتومبیل، برق از باتری ماشین به سیستم استارت انتقال یافته و سپس توسط این بخش به انرژی مکانیکی تبدیل می‌شود. در آخر، این انرژی مکانیکی به محور موتور یا همان میل‌لنگ منتقل شده و باعث حرکت آن خواهد شد. حرکت میل لنگ، یک چرخه احتراق را آغاز کرده و سبب روشن شدن خودرو می‌شود. پس زمانی که ما سوئیچ را می‌چرخانیم، در حقیقت اجازه انتقال برق از باتری را به خودرو داده و فرایند استارت زدن را آغاز می‌کنیم.
با اجزای تشکیل دهنده موتور استارت، آشنا شوید
موتور استارت، از اجزای بسیاری تشکیل شده است. در ادامه به این اجزا و قطعات اشاره خواهیم کرد.
- پوسته اصلی
- بالشتک‌ها (هسته‌های آهنی و سیم‌پیچ‌ها)
- پیچ اتصال بالشتک به پوسته
- زغال‌ها
- فنر و پایه نگه‌دارنده زغال
- جازغالی پلاستیکی
- آرمیچر
- کلکتور آرمیچر
- سیم‌پیچ‌های آرمیچر
- هسته آرمیچر
- شافت آرمیچر
- دنده استارت
- کلاچ
بالشتک‌ها
نقش بالشتک‌ها در سیستم استارت خودرو از اهمیت بالایی برخوردار است. آن‌ها وظیفه دارند تا یک میدان مغناطیسی بسیار قوی تولید کنند. وابسته به انواع کلاف موجود در بالشتک‌ها، جریان زیادی از آن‌ها عبور خواهد کرد؛ همین جریان باعث ایجاد یک میدان مغناطیسی قوی می‌شود. به طور کلی، بالشتک‌ها در استارت به دو شکل مختلف نصب می‌شوند. این اتصال به دو صورت سری و موازی انجام می‌شود.
جالب است بدانید که وابسته به همین نوع اتصال و نصب بالشتک‌ها، استارت‌ها را هم به دو دسته متفاوت تقسیم‌بندی می‌کنند. اگر اتصال بالشتک‌ها به صورت سری انجام شده باشد، جریان برق به کلاف‌های درون بالشتک وارد شده و پس از گذشتن از زغال مثبت، به کلاف‌های آرمیچر منتقل می‌شود. سپس از طریق زغال منفی به بدنه استارت رسیده و مدار را تکمیل می‌کند.
این در حالی است که در اتصال موازی، برق از طریق زغال مثبت به دو بالشتک مجاور انتقال داده شده و سپس به وسیله بالشتک‌ها به بدنه می‌رسد. در این نوع از اتصال، بالشتک‌ها موازی با آرمیچرها قرار می‌گیرند.
آرميچر استارت
برای آن که یک میدان مغناطیسی ایجاد شود، ضروری است تا جریان برق از آرمیچر عبور کند. مطابق با قانون موتورهای الکتریکی، میدانی که توسط آرمیچر تولید شده و بالشتک‌ها، به یکدیگر نیرو وارد کرده و این نیرو، باعث چرخش آرمیچر می‌شود.
دنده استارت
دنده استارت، قطعه‌ای است که نقش یک دنده واسطه را بازی کرده و نیروی استارت را به فلایویل انتقال می‌دهد. دنده استارت، بخشی به نام کلاچ یک‌طرفه هم دارد که وظیفه انتقال نیرو در یک جهت را بر عهده دارد.
زغال‌های استارت
زغال‌های به کار رفته در سیستم استارت خودرو، به عنوان یک واسطه برای عبور جریان الکتریکی از بالشتک‌ها و آرمیچر عمل می‌کنند. آن‌ها از مس و کربن ساخته شده و با بیشتر بودن درصد مس به کار رفته در زغال‌ها، انرژی کم‌تری اتلاف خواهد شد؛ همین امر سبب می‌شود تا عبور جریان، افزایش پیدا کند. زغال‌ها از مقاومت گرمایی بالایی برخوردار بوده و در دو نوع زغال دو و زغال چهار ساخته می‌شوند.
چه کارهایی می تواند به استارت خودرو آسیب زند؟
هرگز نباید استارت را بیشتر از چند ثانیه نگه‌داشت؛ چرا که باعث داغ شدن آن خواهد شد. هنگامی که میل لنگ در حال چرخش است، استارت باید میزان انرژی الکتریکی زیادی را به انرژی مکانی تبدیل کرده و با این کار، موتور را روشن کند. این فرایند، فشار زیادی به سیستم استارت وارد کرده و مانند آن است که موتوری کوچک بخواهید باری ده‌ها برابر بیشتر از توان خود را جابه‌جا کند؛ همین امر سبب می‌شود تا دمای مجموعه تا حد زیادی بالا برود.
لازم به ذکر است که بر خلاف دینام، استارت هیچ سیستم خنک‌کننده‌ای نداشته و به همین دلیل، نگه‌داشتن زیاد استارت، می‌تواند به اجزای داخلی این سیستم آسیب بزند. جالب است بدانید که در برخی خودروهای جدید، زمان‌سنجی در سیستم‌شان وجود داشته و به راننده اجازه نمی‌دهد تا هر بار بیش از 10 ثانیه استارت را نگه‌دارد.
علت استارت نخوردن خودرو
ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد که خودرو استارت نخورده و روشن نشود. دلایل و مشکلات زیادی می‌توانند باعث این اتفاق شوند. لازم به ذکر است که استارت نخوردن خودرو، لزوماً به این معنا نیست که اشکال از سیستم استارت است؛ چرا که مواردی دیگر هم ممکن است در این امر دخیل باشند. برخی از شایع‌ترین دلایل استارت نخوردن خودرو در فهرست زیر ذکر شده است.
- وجود مشکل در باتری خودرو (شارژ تمام کرده یا خراب شده)
- قطع شدن سیم کشی استارت یا سوئیچ
- خرابی استارت، سیم کشی و اتصالات
- موتور قفل شده
- خراب شدن سلکتور گیربکس
عیب‌یابی استارت خودرو
شاید بپرسید که اگر متوجه استارت نخوردن خودرو خود شدیم، چگونه بفهمیم که مشکل از کجا است؟ برای پیدا کردن مشکل، تنها کافی است تا به ترتیب مراحل زیر را دنبال کنید.
- پیش از هر چیز، باید تشخیص دهید که اشکال از موتور خودرو بوده یا ارتباطی به آن ندارد. برای این کار باید نور چراغ‌ها را بررسی کنید. در صورت عادی بودن نور چراغ‌ها، باتر خودرو سالم خواهد بود.
- حال باید به سراغ چرخاندن سوئیچ برای استارت زدن بروید. به چراغ های پشت آمپر توجه کرده و به خوبی گوش دهید. آیا صدایی خفیف می‌شنوید؟ اگر صدایی نشنیدید، به این معنا است که سیم‌کشی استارت هم بدون مشکل بوده و سیمی از آن قطع نشده است. این در حالی است که در صورت لحظه‌ای خاموش شدن چراغ‌های پشت آمپر، احتمال خرابی موتور استارتیا سیم‌کشی استارتر، وجود دارد.
- اگر هیچ کدام از دلایل بالا، علت اصلی استارت نخوردن خودرو نبود، ممکن است که موتور ماشین قفل باشد. در این شرایط، باید دنده را وضعیت 5 قرار داده و سپس خودرو را هل دهید. اگر خودرو حرکت کرد، موتور قفل نیست.
کاربرد شمع گرمکن
شمع گرمکن، به یک دستگاه گرما دهنده گفته می‌شود که به استارت خوردن و آغاز به کار کردن موتورهای دیزلی کمک می‌کند. خوب است بدانید که در موتورهای دیزلی، شمع‌های جرقه‌زن مثل موتورهای بنزینی، عمل احتراق را بر عهده ندارد. در این نوع موتورها، با فشرده‌سازی هوا، درجه حرارت دیزل افزایش یافته و عمل احتراق، اتفاق می‌یفتد.
با این وجود، گاهی ممکن است که به علت سردی هوا در فصل‌های سر سال، هوای درون سیلندر به دمای لازم برای عمل احتراق نرسد. در این شرایط، قطعه‌ای به نام شمع گرمکن وارد عمل می‌شود. این قطعه درون محفظه احتراق خودرو قرار داشته و با کمک جریان الکتریکی، محفظه احتراق را گرم می‌کند؛ پس از گرم شدن، حال موتور دیزلی می‌تواند با استارت خوردن کار خود را شروع کند.
معرفی انواع استارت خودرو
استارت مارپیچی كشويی
استارت مارپیچی کشویی، نوع دیگری از استارت است. اتوماتیک استارت این سیستم، دو نقش اساسی دارد. ابتدا باید جریان برق اصلی باتری را به موتور استارت، ارسال کند. از سوی دیگر، وظیفه دارد تا با حرکت دادن دنده استارت، آن را با دنده فلايويل درگیر کند. اتوماتیک استارت در نوع استارت مارپیچی کشویی، از دو سیم‌پیچ برخوردار است. یکی از این سیم‌پیچ‌ها، نازک بوده و از تعداد دورهایی بالا تشکیل می‌شود. این سیم‌پیچ به صورت موازی متصل شده و سیم‌پیچ نگه‌دارنده نام دارد.
از سوی دیگر، سیم‌پیچ دوم قدری ضخیم‌تر بوده و با نام پیچ کشنده شناخته می‌شود. برخلاف سیم‌پیچ نگه‌دارنده، تعداد دورهای این سیم‌پیچ کم بوده و به شکل سری متصل شده است. در زمان قرار گرفتن سوئیچ در محل استارت، جریان به وسیله سوئيچ به سلونوئيد استارت منتقل خواهد شد.
استارت گیربکسی چیست؟
استارت گیربکسی، نوعی از استارت بوده که برای پیشرانه‌های دارای حجم بالا یا موتورهای برخوردار از تعداد سیلندرهای بیشتر، به کار می‌رود. در این نوع از استارت‌ها، برای داشتن گشتاوری بیشتر، علاوه بر کمک گرفتن از چرخ‌دنده مخصوص، از قطعه‌ای به نام گیربکس هم استفاده می‌شود. به وسیله چرخ‌دنده‌ای که در این مجموعه قرار گرفته، تبدیل گشتاور به آسانی انجام شده و از سوی دیگر، گیربکس در کنار کاهش دادن جریان مصرفی، از اشغال فضای اضافی هم جلوگیری می‌کند.
آرميچر كشويی، یکی از انواع استارت
آرمیچر کشویی، نوع دیگری از استارت است که در اتوبوس‌ها، کامیون‌ها و دیگر ماشین‌های سنگین به کار می‌رود. این نوع استارت از سيم‌پيچ كشنده، سيم‌پيچ و مجموعه آرميچر تشکیل شده و آرمیچرها با هدف درگیر شدن با فلایویل به حرکت در می‌آیند. آرميچر كشويی كلاچ چند صفحه‌ای، یکی دیگر از قطعات تشکیل دهنده استارت خودرو است. این قطعه در زمان استارت زدن حرکت را انتقال داده و هنگام روشن، حرکت را انتقال نمی‌دهد.
اتوماتیک استارت خودرو چیست؟
اتوماتیک استارت، یک استوانه کوچک بوده که روی موتور استارت قرار می‌گیرد. برق ابتدا از باتری به اتوماتیک استارت رفته و سپس به موتور استارت انتقال پیدا می‌کند. به بیانی دیگر می‌توان گفت که این قطعه، نقطه اتصال باتری و موتور استارت به شمار می‌رود. وظیفه دوم این قطعه در زمان استارت زدن این است که دنده استارت را جلو برده، با فلایول درگیر کرده و آن را به چرخش در آورد.
از سوی دیگر، استارت برای عمل کردن به میزان برق زیادی از باتری نیاز دارد. خودرو بسته به مدل و نوع آن، به ۵۰ تا ۱۵۰ آمپر برق نیاز دارد تا روشن شده و آغاز به کار کند؛ به همین دلیل، نیاز است تا جریان ضعیف برق باتری، از یک رله یا کنتاکتور عبور کرده و به جریانی بالا بدل شود؛ زیرا موتور استارت برای کار کردن به جریان بالا برق نیاز دارد. این فرایند هم در بخش اتوماتیک استارت اتفاق می‌یفتد.
همزمان با این عملیات، اهرم دو شاخه اتوماتیک استارت، دنده استارت را به جلو هل داده و با فلایول درگیر می‌کند. از آنجا که این قطعه بین باتری و موتور استارت قرار گرفته، با کنتاکتور در بخش اتوماتیک استارت، قادر است تا اتصال برق میان این دو بخش را قطع و وصل کند.
اجزای اتوماتیک استارت
حال که با کارکرد اتوماتیک استارت آشنا شدید، ممکن است در رابطه با اجزای تشکیل دهنده آن، کنجکاو شده باشید. اجزای اتوماتیک استارت در فهرست زیر، ذکر شده است.
- دو پیچ
- فیش اتوماتیک
- پلانجر
- سیم‌پیچ کشنده
- سیم‌پیچ نگه‌دارنده
- پولکی مسی
- اهرم دو شاخه
سخن پایانی
حال که با سیستم استارت و دلایل استارت نزدن آن آشنا شدید، به آسانی می‌توانید در زمان بروز مشکل، آن را ریشه‌یابی کرده و برای رفع آن، اقدام کنید. ما در وب سایت گوهر بخش، تمام قطعات یدکی مورد نیاز اتومبیل‌ها را در اختیار مشتریانمان قرار می‌دهیم؛ بنابراین، در صورتی که برای سیستم استارت خودرو خود به قطعات یدکی نیاز داشتید، حتماً سری به وب سایت ما بزنید.